Özel tiyatroları temsilen Haziran 2019’da kurulan, kuruluşundan bu yana özel tiyatroların hakları, yasal statüleri ve finansal var oluşlarını güçlendirmek amacıyla faaliyetlerini günden güne artırarak sürdüren Tiyatro Kooperatifi, COVID-19 salgının özel tiyatro sektöründe yarattığı büyük hasarı onarabilmek için var gücüyle çalışıyor. Türkiye’de ilk COVID-19 vakasının görülmesinin hemen ardından çalışmalarına başlayan Tiyatro Kooperatifi ilk olarak, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un kabulüyle “COVID-19 Salgını Sebebiyle Hazırlanacak Acil Önlem ve Destek Paketi” konulu toplantıya katıldı. Salgın süresince Türkiye’nin dört bir yanındaki tüm özel tiyatrolar için çalışmalarını sürdüren kooperatif; tiyatro sektörünün bu süreci en az hasarla atlatabilmesi için toplantılar gerçekleştirmeye, araştırmalar yapmaya ve çözüm önerileri sunmaya devam ediyor. Tüm özel tiyatrolarla birlikte Tiyatro Kooperatifi de, sunduğu öneriler doğrultusunda bakanlık tarafından hazırlanan destek paketiyle ilgili detayların önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılmasını bekliyor.
Mesleki alanda özel tiyatroları temsilen, tiyatro sektöründeki tüm üretim ve uygulama süreçlerinin iyileştirilmesi ve profesyonelleştirilmesi amacıyla kurulan Tiyatro Kooperatifi, COVID-19 nedeniyle tiyatro sektörünün geçirdiği zor günleri atlatıp yoluna sağlıklı ve güçlü bir şekilde devam edebilmesi için başlattığı çalışmalarını büyük bir hızla sürdürüyor. Bu süreçte Tiyatro Kooperatifi ilk olarak, 14 Mart 2020 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın daveti, Kültür ve Turizm Bakanı Sn. Mehmet Nuri Ersoy’un kabulü ve Oyuncular Sendikası’nın da katılımıyla gerçekleştirilen “COVID-19 Salgını Sebebiyle Özel Tiyatroların Yaşadığı Sorunlar” konulu toplantıya katıldı. Gerçekleşen toplantıda kooperatifin temel amaçlarından biri olan, ““Sanatın kamusal bir hizmet olması sebebiyle özel tiyatrolar için yeni bir yasal statünün oluşturulması gerekliliği” konusu gündeme getirilerek altı çizildi.
Kültür ve Turizm Bakanı Sn. Mehmet Nuri Ersoy ile gerçekleşen toplantının ardından Tiyatro Kooperatifi, kooperatif ortağı olan 37 tiyatro ile Türkiye’nin farklı illerinden yaklaşık 200 özel tiyatronun önerilerini ve sektör bileşenlerinin paylaştığı fikirleri bir araya getirerek bir öneri paketi hazırladı. Tüm özel tiyatroları kapsayan bu öneri paketi 20 Mart’ta, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Sn. Özgül Özkan Yavuz başkanlığında gerçekleşen toplantıda sunuldu. Toplantıda kooperatif tarafından sunulan öneriler arasında KDV, muhtasar, vergi ve SGK ödemelerinin Aralık 2020 sonuna kadar ertelenmesi ve ertelenen ödemelerin makul taksitlerle ödenmesi; özel tiyatro biletleri üzerindeki KDV oranının %1 olarak belirlenmesi; ödenekli tiyatrolar için ayrılan, mevcut durum sebebiyle Mart-Ekim 2020 arası kullanılmayan ve hazineden gelmeyip Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait bütçenin özel tiyatrolara aktarılması; 2020 yılında belirlenen dönemlerde stopaj vergisinin alınmaması; sabit giderlerin karşılanması ve özel tiyatroların yaşayabilmesi için Devlet Destekli Kredi (KGF) desteği verilmesi; 2019-2020 sezonunda özel tiyatrolara dağıtılan destek için, belli sayıda temsil koşulunun kaldırılması; 2020-2021 sezonu için dağıtılacak Kültür Bakanlığı Destek Fonu’nun arttırılması ve başvuru sürecinde kolaylık tanınması; Devlet Tiyatroları’nın sahnelerinin kullanılmadığı günlerin tüm özel tiyatrolara ücretsiz tahsis edilmesi ve yine aynı sahnelerin yaz aylarındaki boş günlerinin ücretsiz tahsisinin sağlanması; uygun koşulların sağlanabilmesi halinde özel tiyatroların haziran, temmuz ve ağustos aylarında açık hava sahnelerini kullanmasına yönelik çalışmalar yapılması gibi maddeler yer aldı.
Sunduğu önerileri genişletebilmek, yeni öneriler sunmak isteyen Tiyatro Kooperatifi, Kültür ve Turizm Bakanı Sn. Mehmet Nuri Ersoy, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Sn. Özgül Özkan Yavuz ve sektörden isimlerle iletişimini sürdürerek edindiği öneri ve bilgiler ışığında yeni bir ‘ek öneri paketi’ hazırladı. Hazırladığı yeni öneri paketini, 27 Mart tarihinde bakanlık ile paylaştı. Pakette yer alan yakın dönem proje önerileri arasında büyük çoklu medya projelerinin yanı sıra sanal gerçeklik, dijital kültür ve sosyal medyayı bir arada değerlendiren projelerin üretilebileceği; medya, teknoloji, sinema ve tiyatro alanlarında yaratılabilecek bir fonla aynı anda birkaç sektöre destek olunabileceği belirtildi. Uzun dönem proje önerileri arasında ise Türkiye’nin farklı illerinde halkın tiyatro ile buluşturulabileceği, buna bağlı olarak moral kazanılmasına, hayatın normalleşmesine ve toplumsal stresin azaltılmasına katkı sağlanabileceği ifade edildi. Özel tiyatroların projelerine yapılacak yardımlara ilişkin yönetmelik hakkındaki detaylı çalışmayla, değişiklik önerileri sunuldu. Ek pakette ayrıca, kültür-sanat alanına ilişkin, yurtdışındaki hükümetlerin açıkladığı COVID-19 salgını odaklı acil önlem paketleri ve kültür kurumlarının talepleri de yer aldı.
Gerçekleşen toplantıların ardından Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy yaptığı basın açıklamasında, özel tiyatrolar için yeni bir destek paketinin hazırlandığını; bu paket kapsamında 2019-2020 sezonu içinde 20+1 temsil koşulunun bu sezon için kaldırılacağını; özel tiyatrolar için bir veri tabanı açıldığını ve 130 tiyatro için ‘kültür işletmesi’ belgesinin verilmesi konusunda kolaylaştırılma sağlanacağını; yeni sezonda dağıtılacak Kültür Bakanlığı Destek Fonu bütçesinin artırıldığını ve fon başvurularında kolaylıkların sağlanabileceğini dile getirdi. COVID-19 salgını süresince Tiyatro Kooperatifi ile iletişimi sürdürerek görüşlerini gündemine alan bakanlığın, önümüzdeki günlerde destek paketinin detaylarını açıklanması ve birkaç ay içinde kapanma noktasına gelen özel tiyatrolar için yeni bir umut olması bekleniyor.
Tiyatro Kooperatifi 15 Nisan tarihinde ise, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve kültür-sanat alanından temsilcilerin katılımıyla gerçekleşen video-konferans toplantısına katıldı. Bu toplantıda sektöre dair gelişmeleri, gidişatı ve görüşlerini bildiren Tiyatro Kooperatifi, İstanbul şehri özelinde yapılabilecek çalışmaları ise öneriler halinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne sundu.
TİYATRO KOOPERATİFİ HAKKINDA
Tiyatro Kooperatifi, mesleki alanda özel tiyatroları temsilen, tiyatro sektöründeki tüm üretim ve uygulama süreçlerinin iyileştirilmesi ve profesyonelleştirilmesi amacıyla, 26 Haziran 2019’da İstanbul’daki özel tiyatroların bir araya gelmesiyle kuruldu. Yönetim kurulu başkanlığını Iraz Yöntem’in, başkan yardımcılığını Yeşim Özsoy’un üstlendiği Tiyatro Kooperatifi’nin yönetim kurulu Ersin Umut Güler, Mert Fırat ve Muharrem Uğurlu’dan oluşuyor. Ortaklarına kâr payı dağıtmayan kooperatif, üzerine çalıştığı projeler ve başvurduğu fonlardan elde ettiği tüm gelirleri, hedeflerini gerçekleştirmek üzere kullanıyor. Kamu kurumları, yerel yönetimler, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarını doğal birer paydaşı olarak kabul eden Tiyatro Kooperatifi, çalışmalarını paydaşlarıyla birlikte yürütüyor.
Sektörün temel sorunu “ekonomi” olduğu için, ekonomik birliktelik üzerinden bir örgütlenme modeli olan “kooperatif” oluşumunu seçen Tiyatro Kooperatifi; Türkiye’deki tiyatro sanatının gelişmesini, yurt içi ve yurt dışında yaygınlaşmasını ve tiyatro sanatını her açıdan desteklemeyi hedefliyor. Ayrıca kooperatif, sanatın kamusal bir hizmet olduğu ön kabulüyle sosyal fayda sağlamayı da amaçlıyor.
Tiyatro Kooperatifi’nin şu anda; Altıdan Sonra Tiyatro-Kumbaracı50, Altkat Sanat, Altsahne, Ankara Birlik Tiyatrosu, Asmalı Sahne, Baba Sahne, Balkonda Sanat Prodüksiyon, Craft, DasDas, Erbulak Evi, Gaca Tiyatro, GalataPerform, ikincikat, Kadıköy Emek Tiyatrosu, Kadıköy Theatron, K! Kültüral Performing Arts, Levent Üzümcü Tiyatrosu, Mam’art, Moda Sahnesi, NoAct Sahne, oyun atölyesi, Öykü Sahne-Tiyatro Açıkça, Pangea-UNIQ Hall ve UNIQ Box, Sahne3, Semaver Kumpanya, Tatavla Tiyatro, Tatavla Sahne, Tiyatro(Hâl), Tiyatro Bereze, Tiyatro D22, Tiyatro Dalga, TiyatrOPS, Tiyatro Öteki Hayatlar, Tiyatro.iN, Tiyatro Pangar, Tiyatro Yeniden, Versus Tiyatro ve Yolcu Tiyatro’dan oluşan 37 ortağı bulunuyor ve güç birliği her geçen gün artıyor. Tiyatro Kooperatifi yakın bir zamanda, sadece İstanbul’daki değil, Türkiye’deki tüm özel tiyatroların kooperatife dahil olabilecekleri bir sisteme geçmek için de hazırlıklarını sürdürüyor
Bilgi için: tiyatrokooperatifi.org
info@tiyatrokooperatifi.org
